Zdrowy ząb składa się z dwóch podstawowych elementów: korzenia osadzonego w kości szczęki i korony widocznej nad dziąsłem. Oba te elementy mają ogromne znaczenie nie tylko dla jego funkcjonalności, ale też dla zdrowia pacjenta. Ząb, który z jakiegoś powodu stracił koronę i pozostawił po sobie jedynie korzeń w zębodole, może stanowić potencjalne źródło zakażeń dla całego organizmu, dlatego warto rozważyć resekcję, czyli usunięcie jego wierzchołka.
Zdrowy ząb składa się z dwóch podstawowych elementów: korzenia osadzonego w kości szczęki i korony widocznej nad dziąsłem. Oba te elementy mają ogromne znaczenie nie tylko dla jego funkcjonalności, ale też dla zdrowia pacjenta. Ząb, który z jakiegoś powodu stracił koronę i pozostawił po sobie jedynie korzeń w zębodole, może stanowić potencjalne źródło zakażeń dla całego organizmu, dlatego warto rozważyć resekcję, czyli usunięcie jego wierzchołka. Dokładnie przeprowadzona resekcja korzenia zęba (w skrócie: resekcja zęba) pozwoli zapobiec rozprzestrzenieniu się infekcji i uniknąć groźnych powikłań.
Resekcja korzenia zęba to inwazyjny zabieg, dlatego przeprowadza się go tylko w szczególnych okolicznościach, to znaczy wtedy, gdy zachodzą ku temu uzasadnione przesłanki. Taką jest przede wszystkim stan zapalny tkanek okołowierzchołkowych, uciążliwa dolegliwość, której objawy obejmują dotkliwy ból nasilający się przy nagryzaniu i kontakcie z zimnym lub gorącym bodźcem, a także zaczerwienienie, opuchliznę i podwyższoną temperaturę ciała. Jeśli leczenie nie przynosi spodziewanego efektu, jedynym sposobem na zwalczenie procesu zapalnego i uporanie się z tymi objawami jest właśnie resekcja zęba. Wskazaniem do usunięcia wierzchołka korzenia zęba mogą być również zębiniaki. To zwyrodnienie miazgi zębowej mające postać zwapnionych złogów soli mineralnych, które w zaawansowanym stadium uciskają nerw czuciowy i naczynia krwionośne. Czasami ich usunięcie wiąże się z koniecznością usunięcia wierzchołka korzenia zęba. Poza tym resekcja zębów zalecana jest też w przypadku złamań, pęknięć lub jakichkolwiek innych urazów mechanicznych korzenia w rejonie jego wierzchołka, do których dochodzi niekiedy w wyniku wypadków albo na skutek nieprawidłowo przeprowadzonego leczenia endodontycznego.
Nie u każdego pacjenta możliwa jest resekcja korzenia. Kwalifikacja do tego zabiegu wymaga zarówno potwierdzenia istnienia uzasadnionych wskazań, jak i wykluczenia potencjalnych przeciwwskazań. Do tych ostatnich zalicza się między innymi: dużą, tj. przekraczającą 1/3 przywierzchołkowej części zęba, rozległość patologicznej zmiany, silny stan zapalny, paradontozę, zanik kości otaczającej ząb, podłużne złamanie korzenia, niewłaściwe usytuowanie zęba w łuku zębowym oraz choroby takie jak cukrzyca, białaczka, nadciśnienie czy zaburzenia krzepnięcia krwi. Resekcja korzenia nie jest wskazana także w przypadku osób, które przechodzą aktualnie infekcję wirusową lub bakteryjną (np. zapalenie gardła albo opryszczkę) – przed przystąpieniem do zabiegu należy ją całkowicie wyleczyć. Istotnym przeciwwskazaniem do usunięcia wierzchołka zęba jest ponadto ciąża, zwłaszcza jej pierwszy trymestr, ponieważ zabieg wykonywany jest w znieczuleniu, które może mieć negatywny wpływ na rozwijający się płód. Z zasady resekcja zębów nie jest też wykonywana u dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym, jako że posiadają one jeszcze zęby mleczne.
Resekcja korzenia zęba to skomplikowany zabieg chirurgiczny polegający na amputacji jego wierzchołka, co fachowo zwie się apikoektomią. Wierzchołek ten ma rozmiar kilku milimetrów, dlatego operacja wymaga od stomatologa bardzo dużego skupienia i równie dużej precyzji w działaniu. Przed jej rozpoczęciem pacjent jest oczywiście znieczulany miejscowo, aby nie czuł bólu w trakcie. Dopiero kiedy znieczulenie zacznie działać, stomatolog przystępuje do pracy. W pierwszej kolejności nacina tkanki miękkie w okolicy korzenia w celu odwarstwienia błony śluzowej i okostnej od kości, po czym sonduje kość w poszukiwaniu przeznaczonej do usunięcia zmiany i po jej zlokalizowaniu wyłuszcza zainfekowaną tkankę odsłaniając wierzchołek korzenia (pozyskany na tym etapie fragment tkanki zapalnej zostanie potem wysłany do badania histopatologicznego). Następnie odcina górną jego część prostopadle do długiej osi zęba za pomocą specjalnego wiertła. Powstała po usunięciu wierzchołka korzenia jama zostaje przemyta roztworem soli fizjologicznej, po czym stomatolog szczelnie wypełnia kanał korzeniowy, odbudowuje kość biomateriałem i zakłada membranę zabezpieczającą. Na koniec pozostaje zszycie rany. Tak przeprowadzona resekcja wierzchołka korzenia jest zabiegiem szybkim, bezbolesnym i bezpiecznym, nie ma się więc czego bać. Nie warto odkładać jej na później, ponieważ odwlekanie interwencji chirurgicznej w czasie może skutkować bezwzględnym wskazaniem do ekstrakcji, która jest zabiegiem o wiele bardziej inwazyjnym, ponieważ oznacza całkowite usunięcie korzenia zęba.
Po resekcji wierzchołka korzenia naruszone w trakcie zabiegu tkanki potrzebują czasu na pełną regenerację – zajmuje ona kilka tygodni. W tym czasie pacjent powinien spożywać tylko chłodne lub zimne pokarmy w formie półpłynnej, delikatnie szczotkować zęby omijając gojące się miejsce oraz regularnie przyjmować przepisane przez lekarza leki. W razie wystąpienia bólu, zaczerwienienia i obrzęku, co zdarza się w pierwszych dniach po zabiegu, zaleca się stosowanie zimnych okładów na zewnętrzną stronę policzka i dostępnych bez recepty środków przeciwbólowych.
Właściwa higiena jamy ustnej i regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym to najlepszy sposób na uchronienie się przed groźnymi chorobami zębów – nie zawsze jednak okazuje się wystarczający. Zdarza się, że u pacjentów, którzy starannie dbają o uzębienie i często odwiedzają dentystę, dochodzi do rozwoju nieodwracalnego uszkodzenia miazgi zęba.
Rozległa próchnica czy martwica miazgi – tego typu poważne schorzenia mogą się skończyć utratą zęba. Ostatnią deską ratunku często okazuje się wymagające precyzji leczenie kanałowe. Na szczęście nowoczesny sprzęt połączony z doświadczeniem lekarza niweluje dyskomfort pacjenta i zapewnia dokładność działań stomatologa.
Wiele osób boi się dentysty, co często doprowadza stan uzębienia do poważnych zaniedbań. Bardzo interesującym rozwiązaniem dla takich osób jest leczenie w znieczuleniu ogólnym, zwane popularnie narkozą.