Leczenie kanałowe bez znieczulenia

Nieleczona lub niewłaściwie leczona próchnica może skutkować poważnymi konsekwencjami zdrowotnymi, ponieważ bakterie próchnicowe wnikające w głębokie struktury zęba wywołują stan zapalny i nieodwracalne uszkodzenie miazgi zęba. W efekcie pojawia się ból, obrzęk i inne nieprzyjemne dolegliwości, a także ryzyko rozwoju ropnia, torbieli, zgorzeli i tym podobnych powikłań zagrażających niekiedy życiu. Aby temu zapobiec, warto regularnie odwiedzać dentystę i jak najszybciej usuwać pojawiające się na zębach zmiany próchnicowe, nie dając im możliwości wyrządzenia nieodwracalnych szkód, a jeśli mimo wszystko dojdzie do zapalenia i uszkodzenia miazgi, należy przeprowadzić leczenie kanałowe.

Czym jest leczenie kanałowe i kiedy się je wykonuje?

Leczenie kanałowe, inaczej endodoncja, polega na usunięciu zniszczonej przez próchnicę miazgi, oczyszczeniu kanałów korzeniowych i wypełnieniu ich płynną gutaperką lub innym materiałem uszczelniającym, a następnie odbudowie korony zęba za pomocą plomby kompozytowej. Zabieg ten wykonuje się dziś najczęściej metodą ekstyrpacji (ze znieczuleniem), czyli przy użyciu nowoczesnych narzędzi dentystycznych, które zapewniają wysoką precyzję działania i pozwalają na wyleczenie chorego zęba w ciągu jednej wizyty w gabinecie stomatologicznym. Czasami jednak ekstyrpacja nie wchodzi w grę, wtedy stosuje się dewitalizację (bez znieczulenia), tradycyjną metodę leczenia kanałowego, nieco bardziej czasochłonną, bo wymagającą co najmniej dwóch wizyt w gabinecie stomatologicznym. Zanim jednak pacjent zostanie skierowany na leczenie endodontyczne, trzeba przeprowadzić badania kwalifikujące go do zabiegu, przede wszystkim zrobić zdjęcie RTG jego uzębienia, które pokaże aktualny stan zainfekowanego zęba, strukturę jego kanałów korzeniowych i stopień zaawansowania zmian chorobowych. Jeśli zdrowych tkanek wspierających i utrzymujących ząb w miejscu jest wystarczająco dużo, stomatolog może przystąpić do leczenia kanałowego. W innym wypadku konieczna jest ekstrakcja.

Jak wygląda leczenie kanałowe metodą ekstyrpacji?

Ekstyrpacja to leczenie kanałowe przeprowadzane na żywej bądź martwej miazdze z wykorzystaniem nowoczesnych technologii umożliwiających dokładny ogląd pola zabiegowego i maksymalnie precyzyjne działanie. Pamiętajmy, że wnętrze zęba to obszar wielkości 0,5 cm², a średnica kanału korzeniowego zęba wynosi mniej niż milimetr – praca na tak małym polu zabiegowym jest niezwykle trudna i skomplikowana, a jednocześnie wymaga ogromnej skrupulatności, stąd pomysł wykorzystania mikroskopu. Możliwe dzięki niemu 25-krotne powiększenie i oświetlenie operowanego obszaru sprawia, że leczenie kanałowe przebiega sprawnie i jest optymalnie efektywne. Użycie mikroskopu praktycznie wyklucza ryzyko niepełnego usunięcia zainfekowanej miazgi. W trakcie ekstyrpacji stosuje się różne rodzaje znieczulenia miejscowego (powierzchniowe, nasiękowe, śródwięzadłowe, przewodowe), dostępna jest też opcja sedacji wziewnej i znieczulenia ogólnego. Zaletą tego rozwiązania jest duży komfort pacjenta. Znieczulenie wlicza się oczywiście w cenę leczenia kanałowego, nie trzeba za nie dodatkowo płacić.

Jak wygląda leczenie kanałowe metodą dewitalizacji?

Dewitalizacja to leczenie kanałowe bez znieczulenia polegające na zatruciu chorego zęba. Nie brzmi to może zbyt zachęcająco, w rzeczywistości jednak nie jest tak straszne, jak mogłoby się wydawać. Zatrucie chorego zęba, którego stomatolog dokonuje za pomocą specjalnej pasty z cytotoksycznym paraformaldehydem umieszczanej w komorze zęba, prowadzi do całkowitego obumarcia miazgi, w efekcie pacjent traci czucie w tym obszarze, a co za tym idzie, nie musi obawiać się bólu. Obumieranie miazgi zębowej to dość powolny proces, zajmuje średnio 7 – 14 dni. Po tym czasie pacjent wraca na fotel dentystyczny i jeśli stomatolog zdiagnozuje martwicę, można przystąpić do usuwania miazgi i opracowywania kanałów. Ponieważ na tym etapie miazga zębowa jest całkowicie martwa, nie ma potrzeby stosowania znieczulenia, pacjent i tak nie odczuwa bólu. Po przeprowadzonym zabiegu stomatolog zleca czasami jeszcze jedno badanie RTG, by ocenić efekty. Pozwala to upewnić się, że zainfekowana miazga została usunięta w całości. Leczenie kanałowe bez znieczulenia jest czasochłonne i obciążające dla pacjenta, dlatego zwykle się go nie zaleca, czasami jednak bywa koniecznością.

Co lepsze – leczenie kanałowe ze znieczuleniem czy bez?

O tym, jaką metodą zostanie przeprowadzone leczenie kanałowe w danym przypadku, zawsze decyduje stomatolog. Tylko on jest w stanie fachowo ocenić kwalifikacje pacjenta do konkretnego rodzaju zabiegu i wykluczyć ewentualne przeciwwskazania. W zdecydowanej większości przypadków leczenie kanałowe przeprowadza się metodą ekstyrpacji – lekarze chętnie wybierają to rozwiązanie ze względu na jego szybkość i dokładność, a także bezpieczeństwo i komfort pacjenta. Zdarza się jednak, że pacjent jest uczulony na jeden ze składników znieczulenia i jego przyjęcie może wywołać u niego ostrą reakcję alergiczną albo cierpi na hemofilię objawiającą się zaburzeniami krzepnięcia krwi i chce w związku z tym zminimalizować ryzyko krwawienia z miazgi zębowej. W takiej sytuacjach leczenie kanałowe bez znieczulenia metodą dewitalizacji będzie najlepszym wyjściem.

Czy po leczeniu kanałowym występuje ból?

Niezależnie od tego, jaką metodą przeprowadzone zostanie leczenie kanałowe, ze znieczuleniem czy bez, po zabiegu może pojawić się przejściowy ból o niewielkim nasileniu. Jest on następstwem podrażnieniem tkanek w trakcie usuwania miazgi i udrażniania kanałów zęba – ich pełna regeneracja zajmuje kilkanaście dni, jednak ból występuje tylko na początkowym jej etapie, a więc przez pierwszych kilka godzin, ewentualnie kilka dni. Aby go uśmierzyć, wystarczy sięgnąć po dowolne leki przeciwbólowe dostępne bez recepty w każdej aptece. Jako alternatywę polecamy zimne okłady; przykładane na policzek w okolicy wyleczonego kanałowo zęba przynoszą wyraźną ulgę w bólu. Bardzo dobrze doraźnie działają również płukanki ziołowe z rumianku i szałwii.